افترا
افترا به معنای آن است که شخصی عمل مجرمانهای را به دیگری نسبت دهد و نتواند صحت آن را به اثبات برساند، مانند آن که به دیگری نسبت کلاهبرداری دهد و نتواند ثابت نماید که آن شخص مرتکب کلاهبرداری شده است و یا به قصد متهم نمودن دیگری اقداماتی انجام دهد که باعث ورود اتهام به وی گردد، مانند آن که شخصی به قصد متهم نمودن دیگری مقداری مواد مخدر در خودرو متعلق به دیگری قرار دهد.
افترا به دو نوع افترای لفظی و افترای عملی تقسیم میگردد.
رکن قانونی افترای لفظی ماده 697 قانون مجازات اسلامی باب تعزیرات میباشد که اشعار میدارد: "هر کس به وسیله اوراق چاپی یا خطی یا به وسیله درج در روزنامه و جرائد یا نطق در مجامع یا به هر وسیله دیگر به کسی امری را صریحاً نسبت دهد یا آنها را منتشر نماید که مطابق قانون آن امر جرم محسوب میشود و نتواند صحت آن اسناد را ثابت نماید، جز در مواردی که موجب حد است به جزای نقدی درجه شش محکوم خواهد شد.
تبصره - در مواردی که نشر آن امر اشاعه فحشا محسوب گردد، هر چند بتواند صحت اسناد را ثابت نماید مرتکب به مجازات مذکور محکوم خواهد شد".
رکن قانونی افترای عملی ماده 699 قانون مجازات اسلامی باب تعزیرات میباشد که اشعار میدارد: "هر کس عالماً عامداً به قصد متهم نمودن دیگری آلات و ادوات جرم یا اشیایی را که یافت شدن آن در تصرف یک نفر موجب اتهام او میگردد، بدون اطلاع آن شخص در منزل یا محل کسب یا جیب یا اشیایی که متعلق به اوست بگذارد یا مخفی کند یا به نحوی متعلق به او قلمداد نماید و در اثر این عمل شخص مزبور تعقیب گردد، پس از صدور قرار منع تعقیب و یا اعلام برائت قطعی آن شخص، مرتکب به حبس از سه ماه تا یک سال و شش ماه و یا تا هفتاد و چهار ضربه شلاق محکوم میشود".
بزه افترا اعم از افترای لفظی و افترای عملی از زمره جرایم عمدی است. بزه افترا اعم از افترای لفظی و افترای عملی از جرایم قابل گذشت میباشد. بزه افترای عملی از زمره جرایم مقید میباشد.
سوال متدوال اشخاص از وکلا در باب افترا این است که مطرح مینمایند شخصی اقدام به شکایت کیفری علیه آنها نموده است و پس از انجام تحقیقات شکایت مطروحه منجر به صدور قرار منع تعقیب یا حکم برائت له او گردیده است، آیا اکنون میتوانند اعاده حیثیت نمایند و از آن فرد (شاکی پرونده) شکایت نمایند؟
اولین نکته در این خصوص آن است که منظور اشخاص از اعاده حیثیت همان طرح شکایت کیفری افترا لفظی میباشد؛ به عبارت اخری اصطلاح عرفی افترای لفظی، نزد عوام اعاده حیثیت میباشد.
دومین نکته آن است که در اکثر قریب به اتفاق دعاوی مارالذکر شاکی موفق به اخذ رأی نمیگردد، زیرا که استدلال قضات محترم در پروندههای کیفری با موضوع افترا آن است که مطابق با اصل 159 قانون اساسی دادگستری، مرجع رسمی رسیدگی به تظلمات و دادخواهی میباشد و فرد در راستای احقاق حق به زعم خویش اقدام به طرح شکایت نموده است، حال به هر دلیل موفق به اثبات ادعای خویش نگردیده است.
به یاد داشته باشید که تنها در یک صورت در پروندههای افترا میتوان پیروز شد و آن حالتی است که شما به عنوان شاکی بتوانید سوءنیت فرد را در طرح شکایت کیفری علیه خودتان به اثبات برسانید.