حقوق خانواده به مجموعه قوانین و مقرراتی اطلاق می‌شود که ناظر به تنظیم روابط خانواده است. خانواده کوچکترین واحد اجتماعی است و نقش مهمی در تربیت نسل آینده و حفظ ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی دارد. از این رو، حقوق خانواده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. حقوق خانواده، شامل حقوق و تکالیف اعضای خانواده، مانند زن، مرد، فرزندان، والدین، پدر بزرگ و مادر بزرگ، خواهر و برادر و سایر خویشاوندان است. این حقوق و تکالیف، در زمینه‌های مختلف مانند ازدواج، طلاق، روابط والدین و فرزندان، نفقه، حضانت و سایر مسائل مربوط به خانواده، مطرح می‌شوند. حقوق خانواده شامل سه بخش مهم است: ازدواج، طلاق و روابط والدین با فرزندان. مباحثی مانند مهریه زوجه و نفقه همسر در بخش اول (بحث ازدواج)، طلاق و فسخ نکاح در بخش دوم (طلاق) و مباحث مربوط به نَسَب، قرابت، نفقه اقارب، حضانت طفل و فرزند خواندگی در بخش سوم قرار دارد. حسبی از واژه حسبه و احتساب گرفته شده است و به معنای شمارش و شمردن است. حسب از همین ریشه است و به معنای شمردن افتخارات است. منظور از امور حسبی امور مربوط به احوال شخصیه است. اعمال حسبی در واقع اموری هستند که در آن اختلاف و نزاعی وجود ندارد لکن در عین حال نظارت و مداخله قاضی لازم می‌باشد. این تعریف، به روشنی بیانگر ماهیت غیر ترافعی امور حسبی است و تأکید می‌کند که دادگاه‌ها در این موارد، نه به عنوان حل کننده اختلاف، بلکه به عنوان حافظ حقوق و منافع جامعه و افراد وارد عمل می‌شوند. اموری مانند تعیین قیم، تعیین امین و تعیین سرپرستی کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بد‌سرپرست. چهار مرجع حق دخالت در امور حسبی را دارند: دادسراها، شوراهای حل اختلاف، دادگاه‌های خانواده، دادگاه‌های عمومی حقوقی