وکالت تجلی اراده انسان‌ها در سپردن امور خود به دیگری در چهارچوب قانونی و شرعی است.
وکالت چیست؟
در عقد وکالت یکی از طرفین به دیگری نیابت می‌دهد تا امری را از طرف وی انجام دهد. به نیابت‌دهنده، موکل و به نیابت‌گیرنده، وکیل گفته می‌شود. به عملی هم که وکیل قرار است انجام بدهد، عمل مورد وکالت گفته می‌شود. برای تحقق عقد وکالت قبول وکیل باید انجام شود که این قبول می‌تواند به لفظ و یا فعل باشد.
وکالت عقد مجانی است یا با اجرت؟
در عقد وکالت ممکن است اجرتی در نظر گرفته شود و یا به نحو مجانی باشد؛ حق‌الوکاله براساس قرارداد طرفین باید پرداخت گردد و اگر قراردادی نباشد، تابع عرف و عادت می‌باشد. همچنین وکالت می‌تواند به طور مطلق و برای تمام امور باشد یا مقید و برای امر خاصی باشد. اگر وکیل به نحو مطلق از دیگری وکالت گرفته باشد، صرفاً می‌تواند اموال وی را اداره کند و حق اقدام دیگری ندارد.
وکالت در امری می‌توان داد که خود شخص موکل بتواند انجام دهد؛ فلذا اگر موکل اهلیت نداشته باشد، وکیل هم نمی‌تواند بگیرد.
باید توجه داشته باشید که وکالت امری خلاف اصل است و وکیل نمی‌تواند خارج از حدود وکالت اقدامی را انجام دهد؛ فلذا در مواردی که وکیل وکالت دارد، صرفاً در حدود اختیارات مندرج در وکالتنامه می‌تواند اقدام نماید.
وکیل در معامله، وکیل در قبض نیست، مگر اینکه قرائن دلالت بر آن نماید و همچنین وکیل در اخذ حق، وکیل در مرافعه نخواهد بود. همچنین وکیلی که وکالت در بیع دارد وکالت در قبض ثمن ندارد، مگر اینکه قرینه قطعی در این خصوص وجود داشته باشد.
اگر به عنوان وکیل دیگری تعیین شدید و مرتکب تقصیر شدید، مسئول جبران خسارات موکل هستید؛ همچنین در انجام کلیه اقدامات خود باید مصلحت و غبطه موکل را رعایت نمایید و حساب مدت وکالت خود را به موکل بدهید و هر آنچه را به جای وی دریافت نموده‌اید، به وی مسترد نمایید.
اگر برای انجام امری، موکل به دو یا چند نفر وکالت داده باشد و قیدی در خصوص نحوه دخالت ایشان بیان نکرده باشد، باید به نحو اجتماع عمل نمایند.
موکل باید تمام تعهداتی که وکیل در حدود اختیارات خود کرده است را انجام دهد و اگر وکیل خارج از حدود وکالت تعهدی نموده است، موکل مسئولیتی ندارد، مگر اینکه آنها را تنفیذ نماید.
وکالت چگونه از بین می‌رود؟
با عزل موکل، استعفای وکیل، موت، جنون و سفه احد طرفین عقد وکالت برطرف می‌گردد و از بین می‌رود. لازم به ذکر است موکل می‌تواند هر وقت که بخواهد وکیل را عزل کند؛ مگر اینکه ضمن عقد لازمی حق عزل وکیل را از خود سلب نموده باشد. تمام اموری که وکیل قبل از رسیدن خبر عزل، در حدود وکالت بنماید، نسبت به موکل نافذ است. محجوریت موکل موجب بطلان وکالت می‌شود؛ مگر اینکه اموری مورد وکالت باشد که حجر مانع از توکیل آنها نیست. اگر متعلق وکالت از بین برود یا موکل عملی را که مورد وکالت است، شخصاً انجام دهد یا به طور کلی عملی که منافی با وکالت وکیل است بجا آورد؛ مثل اینکه مالی را که برای فروش آن وکالت داده بود را خود بفروشد، وکالت منفسخ می‌شود.
وکالت اگرچه بر پایه اعتماد استوار است، اما بی‌توجهی به حدود و مفاد آن می‌تواند منجر به اختلافات جدی و مشکلات حقوقی شود. در زمان تنظیم وکالتنامه در دفاتر اسناد رسمی به متن آن دقت نمایید و جهت جلوگیری از ضرر، حتماً در معیت وکیل دادگستری اقدام به اعطای وکالت نمایید تا با مشکلات حقوقی مواجه نشوید.
دیدگاه خود را بنویسید