با اعلام جرم توسط شاکی یا دادستان و ارجاع پرونده به دادسرا، روند تحقیقات مقدماتی و جمع‌آوری ادله جرم آغاز می‌گردد. دادستان به عنوان رئیس دادسرای عمومی و انقلاب، امر تحقیق را به یکی از بازپرسان یا دادیاران تحت امر خویش ارجاع می‌دهد. بازپرس و دادیار در راستای کشف جرم و حفظ ادله موجود، احضار متهم و شهود، انجام کارشناسی، تحقیقات محلی و معاینه محلی و ... دستورات لازم را صادر می‌نماید و در صورت ضرورت ضمن دعوت از متهم پس از تفهیم اتهام به وی، اقدام به اخذ قرار تأمین کیفری می‌نماید. در پایان تحقیقات در صورتی که بازپرس تشخیص دهد، متهم مرتکب جرم گردیده است و مجرم می‌باشد، اقدام به صدور قرار جلب به دادرسی می‌نماید. این قرار باید به تأیید دادستان نیز برسد؛ چنانچه دادستان تحقیقات انجام شده را کافی دانسته و اعتقاد به مجرمیت متهم داشته باشد، اقدام به صدور کیفرخواست می‌نماید. بنابراین می‌توان گفت صدور کیفرخواست نیازمند مقدماتی است که باید آن‌ها را مقدمه واجب کیفرخواست دانست. این مقدمات عبارتند از: احضار متهم، تفهیم اتهام، بازجویی، صدور قرار تأمین کیفری مناسب، اخذ آخرین دفاع، اعلام خاتمه تحقیقات مقدماتی، صدور قرار جلب به دادرسی و اخذ موافقت دادستان.

در قانون تعریفی از کیفرخواست به عمل نیامده است، لکن می‌توان آن را تقاضای دادستان از دادگاه کیفری برای صدور حکم مجازات یا اقدام تأمینی و تربیتی دانست. در واقع کیفرخواست ابزاری است که به وسیله آن، دادستان متهمان را مورد تعقیب در دادگاه کیفری قرار می‌دهد. کیفرخواست را تقاضای دادسرا از دادگاه صالح برای تعیین مجازات یا اقدام تأمینی و تربیتی نیز دانسته‌اند.

کیفرخواست همان ادعانامه دادستان است که پس از پایان تحقیقات مقدماتی در خصوص متهم صادر می‌شود، به عبارت دیگر تقاضای دادستان از دادگاه کیفری برای محکومیت متهم و تعیین مجازات برای وی کیفرخواست نامیده می‌شود.

پس از صدور کیفرخواست توسط دادستان یا معاون ایشان، پرونده برای رسیدگی به دادگاه کیفری صالح ارسال می‌گردد. دفتر دادگاه کیفری در راستای امکان تدارک دفاع توسط متهم مکلف است یک نسخه از کیفرخواست را به همراه وقت رسیدگی به متهم ابلاغ نماید.

در کیفرخواست باید موارد زیر قید گردد:

• مشخصات متهم شامل نام، نام‌خانوادگی، نام پدر، شهرت، سن، شغل، شماره ملی، شماره شناسنامه، تابعیت، مذهب، محل اقامت و وضعیت تأهل او
• آزاد، تحت قرار تأمین یا نظارت قضایی بودن متهم و نوع آن و یا بازداشت بودن وی با قید علت و تاریخ شروع بازداشت
• نوع اتهام، تاریخ و محل وقوع جرم اعم از بخش، دهستان، روستا، شهر، ناحیه، منطقه، خیابان و کوچه
• ادله انتساب اتهام
• مستند قانونی اتهام
• سابقه محکومیت مؤثر کیفری متهم
• خلاصه پرونده شخصیت یا وضعیت روانی متهم
  
  

هرگاه در صدور کیفرخواست سهو قلم یا اشتباه بیّن صورت گیرد، تا پیش از ارسال به دادگاه، دادستان آن را اصلاح و پس از ارسال کیفرخواست به دادگاه موارد اصلاحی آن را به دادگاه اعلام می‌کند.

پس از ارسال پرونده به دادگاه کیفری، دادگاه تنها می‌تواند در چارچوب کیفرخواست صادره اقدام نماید؛ این امر مانع از آن نیست که اگر در دادسرا عنوان اتهامی اشتباه به متهم تفهیم گردیده است، دادگاه بتواند عنوان صحیح اتهامی را مورد حکم قرار دهد؛ منتهی دادگاه موظف است عنوان صحیح را به متهم تفهیم و به وی فرصت دفاع دهد.

ماده 280 قانون آیین دادرسی کیفری در این خصوص اشعار می‌دارد: "عنوان اتهامی که در کیفرخواست ذکر می‌شود، مانع از تعیین عنوان صحیح قانونی توسط دادگاه نیست. در صورتی که مجموع اعمال ارتکابی متهم در نتیجه تحقیقات دادسرا روشن باشد و دادگاه فقط عنوان اتهام را نادرست تشخیص دهد، مکلف است اتهام جدید را به متهم تفهیم تا از اتهام انتسابی مطابق مقررات دفاع کند و سپس مبادرت به صدور رأی نماید."